De miserietaks: wat is het en hoe kan je ze beperken?
Geschreven door: Sven Van Santvliet
- 01 maart 2025
- hoeveel kan ik lenen, echtscheiding geld besparen, uit elkaar gaan
- 0
Een scheiding of relatiebreuk brengt niet alleen emotionele gevolgen met zich mee, maar heeft ook een financiële impact. Een van die minder bekende, maar vaak pijnlijke kosten, is de miserietaks, officieel het verdeelrecht genoemd. Dit is een belasting die je betaalt als je na een breuk je ex-partner wil uitkopen en de woning op jouw naam wil zetten. Hieronder leggen we uit wat dit betekent, hoeveel je moet betalen en of er manieren zijn om deze belasting te verminderen
Wat is de miserietaks?
De juridisch correcte benaming voor de miserietaks is een "verhoogd verkooprecht bij verdeling van onroerend goed". Het is een belasting gie je verschuldigd bent aan de overheid wanneer je een onroerend goed wenst te verdelen.
Omdat het zo een verborgen kost is die plots opduikt als je gaat scheden en de uitkoopsom wilt betalen aan je ex-partner, dat het miserietaks genoemd wordt. Je hebt al zoveel te verwerken dat deze belasting er ook nog eens bij komt.
De miserietaks komt bovenop de uitkoopsom die je betaalt aan je ex-partner. Dit beïnvloedt het financiële plaatje bij de notaris. Ofwel heb je zelf voldoende middelen om deze miseriebelasting te betalen, ofwel maakt het mee onderdeel uit van je hypothecaire lening om de uitkoopsom te betalen. Zit jij in deze situatie, en wil je het financiële luik komen bespreken, maak dan een afspraak met onze kredietspecialisten. Zij rekenen voor je uit hoeveel jij kan lenen en moet betalen?
Hoeveel miserietaks moet je betalen?
De tarieven van deit verdeelrecht verschillen per gewest en zijn afhankelijk van je samenlevingsvorm:
-
Vlaanderen:
-
1% als je gehuwd of wettelijk samenwonend was.
-
2,5% als je feitelijk samenwonend was.
-
-
Brussel en Wallonië:
-
1%, ongeacht je samenlevingsvorm.
-
Deze percentages worden berekend op de volledige marktwaarde van de woning, niet enkel op het overgenomen deel. Om de marktwaarde te kennen, wordt meestal beroep gedaan op de notaris of op een neutrale erkende schatter. Het bepalen van de martkwaarde is bij veel scheidingen of uit onverdeeldheid tredingen meestal het grootste struikelblok, of zelfs conflicten. En dit om twee redenen:
- Enerzijds voor het bepalen van de uitkoopsom. Het spreekt voor zich dat hier tegenstrijdige belangen zijn tussen beide partijen. De ene wilt het zo laag mogelijk om de uitkoopsom te beperken. De andere partij wilt natuurlijk een zo hoog mogelijke waarde verkrijgen.
- Anderzijds is de marktwaarde van de woning dus ook de basis om de miserietaks te berekenen.
Wanneer moet je de miserietaks betalen? Welke voorwaarden zijn eraan verbonden?
Logischerwijs moet de woning gelegen zijn in België in één van de gewesten (Vlaanderen, Brussel of Wallonië).
Een volgende voorwaarde is dat het onroerend goed, de woning dus, op gezamenlijke naam staat en je dus met meerdere eigenaars bent. Dit geldt dus niet wanneer de woning een "eigen goed" is. Bijvoorbeeld omdat je al eigenaar was van de woning vooraleer jetrouwde. Of wanneer je een woning hebt gekregen van je (groot)ouders door middel van een schenking of erfenis. Dan ben jij alleen eigenaar en hoeft er geen miserietaks betaald te worden. Er is in deze gevallen zelfs helemaal geen sprake van uit onverdeeldheid treden met de ex-partner.
Tenslotte is het zo dat er één partij is die de woning na de scheiding wenst te behouden en dus de andere moet uitbetalen.
Kan je de miserietaks vermijden of verminderen?
Ja dat kan je, maar wel in zeer specifieke gevallen én als je tijdig de nodige maatregelen neemt. Hier zijn enkele gevallen waar je dus geen miserietaks moet betalen.
Hoewel de miserietaks een wettelijke verplichting is, zijn er enkele strategieën om deze kosten te beperken:
De woning is een eigen goed vóór het huwelijk
Je was al eigenaar en ontmoet dan de liefde van je leven. Jullie beslissen te huwen, maar na verloop van tijd gaat het niet meer en gaan jullie scheiden. Heel de tijd heeft jouw woning gediend als gezinswoning. In dit geval is het een eigen goed en heeft jouw ex-partner geen recht op jouw woning. Er is dan ook geen verdeelrecht of miserietaks verschuldigd.
De woning zit in een gezamenlijke patrimoniumvennootschap
De gezinswoning zit in een patrimoniumvennootschap die van jullie beiden is. Wat er gaat gebeuren met de gezinswoning is dus eerder een discussie die gevoerd moet worden tussen de bestuurders van de vennootschap en eventueel de aandeeelhouder(s).
Gehuwd met scheiding van goederen
Je bent gehuwd met scheiding van goederen. Dat betekent dat iedere partij zelfs tijdens het huwelijk eigen (on)roerende goederen kan kopen. Als je dan een woning koopt, en je gaat er later samen in wonen en het wordt de gezinswoning, dan blijft ook deze woning een eigen goed. Je zal dan geen miserietaks moeten betalen.
Eigen woning ingebracht in de huwelijksgemeenschap
Je hebt de gezinswoning in de huwelijksgemeenschap gebracht waardoor deze gezamenlijke eigendom geworden is. Als je dan een huwelijkscontract hebt waarbij je duidelijk in zet dat de gezinswoning bij scheiding terug naar de oorspronkelijke partner gaat, dan is er ook daar geen miserietaks te betalen.
Je draagt de woning niet volledig over
Een weinig gangbare situatie is dat je de onverdeelde rechten in de woning niet volledig overdraagt aan de andere. Je geeft slechts enkele delen aan de andere partij. Bijvoorbeeld, jullie kochten samen de woning en waren beide voor 50%-50% eigenaar. Bij de scheiding beslissen jullie om een bepaald percentage van de eigendom over te dragen aan de andere. De verhouding wordt dan mogelijk 90%-10%. Je betaalt dan geen miserietaks op de volledige marktwaarde van de woning, maar enkel op de delen die je overdraagt.
Voorbeeld: hoe bereken je de miserietaks en wat betaal je?
Je gaat scheiden en de geschatte marktwaarde van de woning is gelijk aan 300.000 euro. Jij wilt jouw ex-partner uitkopen. Dan moet je natuurlijk kijken waar de woning gelegen is.
-
In Vlaanderen:
-
Gehuwden of wettelijk samenwonenden betalen 1% → 3.000 euro.
-
Feitelijk samenwonenden betalen 2,5% → 7.500 euro.
-
-
In Brussel en Wallonië:
-
Ongeacht de samenlevingsvorm 1% → 3.000 euro.
-
Denk eraan, de uitkoopsom komt hier nog bovenop.
Neem een kredietmakelaar onder de arm
Ga je scheiden, hou dan rekening met bijkomende kosten, zoals de miserietaks of belasting op woning. Informeer je tijdig bij jouw notaris. Neem dit bedrag zeker mee op in jouw financieel plan voor een nieuw woonkrediet als je jouw ex-partner wilt uitkopen. Je kredietmakelaar zal je hierbij helpen. Je vindt hier een kredietmakelaar in jouw regio.